admin sagt:

اینها مفاهیم عرفانی است و دلالت بر تبار ندارد منظور از ترک قوم ترک نیست چنانکه خلاف آن را هم گفته این مطلب در خود این مقاله هم آمده و پیداست که شما نخواندید

بیگانه میگویید مرا زین گویم

در شهر شما خانهی خود میجویم

دشمن نیم ار چند که دشمن رویم

اصلم ترک است اگر چه هندی گویم

ظاهرا «هندی»را هم در این شعر تغییر دادند و «دری » کردند تا هیچ شبهه ای برای دوستانشان در ترک خواندن مولانا نماند با این توجیه که مولوی گفته اصل من ترک است اما به زبان دری شعر می گویم اما ترک و هندی در شعر مولانا مفاهیم سمبلیک دارد نه قوم ترک و قوم هندی و …چنانکه مولانا خلف این را هم در این چند بیت می گوید

تو ماه ِ ترکي و من اگر ترک نيستم،

دانم من اين قَدَر که به ترکي است، آب سُو

یا اینجا می گوید من فقط بعضی مواقع ترکم

گه ترکم و گه هندو گه رومی و گه زنگی
از نقش تو است ای جان اقرارم و انکارم

According to Halman: “Reading Rumi’s ethnic and national references with an eye to finding clues about his identity or allegiance is both confusing and frustrating”(pg 292).

Invalid argument: Rumi’s usage of the word Turk shows he was a Turk

The fourth argument has to do with the usage of Turk in the Mathnawi and Diwan-i Shams.

The argument given is the following verses (listed by Halman):

بیگانه می​گویید مرا زین گویم

در شهر شما خانه​ی خود میجویم

دشمن نیم ار چند که دشمن رویم

اصلم ترک است اگر چه هندی گویم

“I too belong to this place, don’t think I’m a freak;

I settled in these parts, a hearth is what I seek.

To you I might seem like a foe, but I am not.

I am Turkish though Hindi is what I speak”(Halman, 293)

And this verse:

چه رومی چهرگان دارم چه ترکان نهان دارم

چه عیب است ار هلاوو را نمی دانم نمی دانم

هلاوو را بپرس آخر از آن ترکان حیران کن

کز آن حیرت هلا او را نمی دانم نمی دانم

دلم چون تیر می پرد کمان تن همی غرد

اگر آن دست و بازو را نمی دانم نمی دانم

رها کن حرف هندو را ببین ترکان معنی را

من آن ترکم که هندو را نمی دانم نمی دانم

بیا ای شمس تبریزی مکن سنگین دلی با من

که با تو سنگ و لولو را نمی دانم نمی دانم

What Roman face I have, what inner Turks I have

Why does it matter, that I do know Hulaku?

Ask Hulaku in the end, to not set forth those Turks

Because from that bewilderness, I do not know Hulaku

My heart like an arrow flies, the bow of my body roars

Even though I do not know, that hand and arm, I do not know

Let go of the Hindu words, look at the Turks of meaning

I am that Turk who does not know Hindu, who does not know.

If taken literally, then we must note Rumi says he knows Hindi one place and he does not know in another place. However these verses are chosen selectively by those who try to detach Rumi from Persian civilization.

Since in the Diwan there are also these verses by Rumi

تو ماه ِ ترکي و من اگر ترک نيستم،

دانم من اين قَدَر که به ترکي است، آب سُو

“You are a Turkish moon, and I, although I am not a Turk, know that much,

that much, that in Turkish the word for water is su”(Schimmel, Triumphal Sun, 196)

And

“Everyone in whose heart is the love for Tabriz

Becomes – even though he be a Hindu – a rose-cheeked inhabitant of Taraz (i.e. a Turk)"

(Schimmel, Triumphal Sun, 196)

And

گه ترکم و گه هندو گه رومی و گه زنگی

از نقش تو است ای جان اقرارم و انکارم

“I am sometimes Turk and sometimes Hindu, sometimes Rumi and sometimes Negro”

O soul, from your image in my approval and my denial” (Schimmel, Triumphal Sun, 196)

Indeed not only these, but Rumi claims to be Rustam, Shah (King), or ask others to be like Jamshid and Kayghobad…

چو ز آفتاب زادم به خدا که کیقبادم

نه به شب طلوع سازم نه ز ماهتاب گویم

…

صیقل هر آینه‌ام رستم هر میمنه‌ام

قوت هر گرسنه‌ام انجم هر انجمنم

آدم مگس نزاید، تو هم مگس مباش

جمشید باش و خسرو و سلطان و کیقباد

..

Furthermore, Rumi in his Diwan points to the Ghuzz Turks as bringing misery:

غم مخور از دی و غز و غارت

وز در من بین کارگزاری

(دیوان شمس)

Do not be miserable because of yesterday, plunders and Oghuz

And look through my door for miracles

This is mentioned in the Mathnawi as well:

آن غزان ترک خون ریز آمدند

بهر یغما برو دهی ناگه زدند

دو کسی از عیان ده یافتند

در هلاک آن یکی بشتافتند

(مثنوی)

Those blood-shedding Ghuzz Turks came

They entered a village for plunder

They saw two of the rich men of the village

They went swiftly to kill one of them

So where does this take us?

According to Halman: “Reading Rumi’s ethnic and national references with an eye to finding clues about his identity or allegiance is both confusing and frustrating”(pg 292).

However, as should be noted the Divan-i Shams is a mystical text and the metaphor of Turk, Hindu, Rumi, Abyssian are part of this language without taking any national or ethnic meaning. That is why in this article we have taken a comprehensive approach and we shall examine the Masnavi as well as Manaqib of Aflaki to show clearly that Rumi was not a Turk. The language of the Divan-i Shams is not confusing for those who are aware of its metaphorical nature. We need to explain this in an independent section (see the next section) so that confusion with this regard does not arise.

Persian poetry images and symbols: Turk, Hindu, Rum, Zang/Habash